Inhoud
Nederland is een echt zuivelland. De productie en consumptie van melk, boter en kaas kent een lange traditie en heeft zich in de afgelopen 140 jaar ontwikkeld van een lokaal gerichte activiteit op de boerderij tot één van de grootste landbouwsectoren in Nederland. In de jaren tussen 1950 en 1980 is de productie verdubbeld, dit was met name mogelijk door de intrede van gekoelde tanksystemen en machinaal melken.
De hedendaagse zuivelsector wordt gekenmerkt door een hoge mate van specialisatie, verticale integratie, horizontale concentratie en een toenemende internationalisering en export.
De meeste melk wordt verwerkt binnen een coöperatieve structuur. De coöperatie-vorm kent een
lange traditie. Melkveehouders namen als eigenaars van coöperaties de centrale verwerking
van het door hun geproduceerde melk in eigen hand. De grootste coöperatie van Nederland, FrieslandCampina, hoort bij top 10 van zuivelondernemingen wereldwijd.
Wat cijfers
- Ongeveer 18 duizend Nederlandse melkveehouders leveren 12,2 miljard kilogram melk aan de industrie.
- Meer dan 50 productielocaties verwerken 12,3 miljard kilogram melk (inclusief import, herverwerking en voorraden);
- 35% van de Nederlandse productie wordt in Nederland zelf geconsumeerd, de rest wordt afgezet in het buitenland;
- Er zijn in Nederland 1,55 miljoen melk-en kalfkoeien en 0,28 miljoen melkgeiten;
- Er zijn 60 duizend arbeidsplaatsen bij productie, verwerking en de groot-en detailhandel.
Melkquotering
In het begin van de jaren tachtig werd de melkquotering in Europa geïntroduceerd. De quotering legde de productiviteitsverbetering in de melkveehouderij aan banden.
In 2015 komt er een einde aan de melkquotering. Dit zal de start zijn van een nieuwe periode in
de geschiedenis van de Nederlandse zuivelsector. Veel zuivelondernemingen zullen de internationale concurrentie aangaan waardoor de zuivelsector ook in de toekomst een belangrijke rol voor de Nederlandse economie en export zal kunnen blijven spelen.
Structuur
De Nederlandse zuivelindustrie bestaat in de kern uit 22 ondernemingen met in totaal 51 productielocaties. Daarnaast hebben, door de afschaffing van de melkquoteringen, tal van ontwikkelingen op de mondiale zuivelmarkt een impuls aan nieuwe investeringen teweeg gebracht. Dit zal leiden tot capaciteitsgroei via modernisering, uitbreiding of nieuwbouw van zuivelfabrieken.
